-Posty/Porady/Ogłoszenia - O nas - Zaloguj się

Powrót

Tytuł:RENTA WDOWIA a wspólność małżeńska, wspólność ustawowa, rozdzielność majątkowa, separacja, rozwód
Opublikowany 30 października 2024 17:14 przez PawełA

To nowe świadczenie, które gwarantuje pomoc finansową osobom na emeryturze w przypadku utraty małżonka. Będzie ona niższa procentowo od renty rodzinnej. Jej kwota wyniesie 50% wysokości świadczenia po zmarłym, ale przy zachowaniu prawa do emerytury.

Renta wdowia: kryteria

Z dniem 31 sierpnia 2024 r. weszła w życie ustawa z dnia 26 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, która wprowadza tzw. rentę wdowią.

Celem nowelizacji jest wprowadzenie reguły, iż w przypadku zbiegu prawa do wskazanych w ustawie świadczeń emerytalno-rentowych (w systemie powszechnym, rolniczym oraz mundurowym) z rentą rodzinną nabytej z tytułu bycia wdową lub wdowcem, jedno, wybrane świadczenie, będzie wypłacane w całości, a drugie w wysokości 25 proc.

Aby uzyskać prawo do wypłaty świadczeń z „renty wdowiej” należy spełnić następujące warunki:

1. osiągnąć wiek emerytalny określony w art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;
2. pozostawać we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka;
3. nabyć prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż pięć lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Renta rodzinna to świadczenie dla osób (w tym małżonka), które straciły bliskiego-zmarłego, który to miał prawo do emerytury, renty lub zasiłku.

Renta wdowia a wspólność małżeńska

Jednym z warunków uzyskania tzw. renty wdowiej jest pozostawanie we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka. Pojęcie wspólności małżeńskiej jest okolicznością ustalaną przez organ i nie jest pojęciem zdefiniowanym w ustawie. Pozostawanie we wspólności małżeńskiej jest rozumiane jako faktyczna wspólnota małżeńska w jej rozmaitych wymiarach: duchowym, materialnym lub rodzinnym (postanowienie SN z 17.10.2023 r., sygn. akt I USK 148/23). Sądy wskazywały, iż nawet w przypadku oddzielnego zamieszkiwania małżonków możliwe jest zachowanie wspólności małżeńskiej, ponieważ istotnym pozostaje wola kontynuowania, wspólności małżeńskiej dostosowana do niezależnych od małżonków okoliczności skutkującym odrębnym zamieszkaniem.

Renta wdowia a małżeńska wspólność ustawowa

W przypadku badania więzi materialnej należy odróżnić wspólność małżeńską od węższego pojęcia małżeńskiej wspólności ustawowej, która jest określona w art. 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Sądy podkreślały, iż istnienie małżeńskiej wspólności ustawowej rodzi domniemanie istnienia wspólności małżeńskiej. W uchwale SN(7z) z 26.10.2006 r., sygn. akt III UZP 3/06 SN podkreślił, iż prawa i obowiązki małżeńskie, które tworzą wspólność małżeńską, pozostają niezmienne w każdym ustawowym i umownym ustroju małżeńskim. Powyższe pozwala przyjąć, iż ustanie małżeńskiej wspólności ustawowej wskutek okoliczności, z których nie wynika brak woli małżonków do utrzymywania i pielęgnowania więzi małżeńskiej np. ubezwłasnowolnienia, ogłoszenia upadłości jednego z małżonków nie jest okolicznością dowodzącą ustania wspólności małżeńskiej.

Należy pamiętać, iż zawarcie umowy rozdzielności majątkowej, może być przez sąd traktowane (w połączeniu z innymi okolicznościami) jako jeden z dowodów na ustanie wspólności małżeńskiej w aspekcie materialnym. Wydaje się, że ustanowienie rozdzielności majątkowej przez przedsiębiorcę w celu ograniczenia ryzyka prowadzonej przez niego działalności gospodarczej przy wykazaniu, iż okoliczność ta nie ograniczała wzajemnego materialnego wspierania się małżonków oraz więzi duchowych i rodzinnych nie będzie skutkowała ustaniem wspólności małżeńskiej.

Renta wdowia a rozwód lub separacja

W przypadku orzeczenia rozwodu i separacji mamy do czynienia z ustaniem wspólności małżeńskiej. W przypadku orzeczenia separacji sąd wskazywał (wyrok SN z 16.07.2020 r., I UK 404/18), iż orzeczenie to ma charakter konstytutywny, jego przesłanką jest stwierdzony zupełny rozkład pożycia i ponowne odtworzenie więzi małżeńskich samo w sobie nie uchyla skutków prawnych orzeczenia o separacji.

Uprawnionymi do otrzymania renty rodzinnej są osoby, wobec których orzeczono rozwód oraz separację (art. 70 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych). Zamiarem ustawodawcy było wyłączenie tych osób z kręgu osób uprawnionych do renty wdowiej.

Brak komentarzy.